Ngày Vía Phật Quan Âm là ngày nào? Nghi thức cúng cần biết

Là một người quan tâm tới Phật giáo chắc hẳn bạn đã nghe tới ngày vía Phật Quan Âm. Đây là ngày mà tất cả Phật tử thành tâm hướng về bày tỏ lòng thành kính, biết ơn. Vậy ý nghĩa của ngày Vía Phật Quan Âm là gì? Nghi thức cúng ra sao? Hãy cùng Đời Sống Phong Thuỷ giải đáp tường tận trong bài viết dưới đây.

Đôi nét về Phật Quan Âm

Theo tài liệu Phật Giáo, Phật Quan Âm trước là một vị thái tử tên là Bất Huyền, con của vua Vô Tránh Niệm. Thời ấy có Đức Phật ra đời tên là Bảo Tạng Như Lai nhận thức được các đạo lý tối cao. Vua Vô Tránh Niệm và thái tử đều phát tâm theo học nhằm giúp chúng sinh thoát khỏi bể khổ gian truân. 

Nhờ vào sự chân thành, tôn kính và cố gắng tu tập, vua Vô Tránh Niệm được chứng thành Phật, lấy hiệu là Phật A Di Đà cùng phát nguyện 48 lời thề nguyện để phổ độ chúng sanh. Còn thái tử Bất Huyền được chứng thành Bồ Tát, hiệu là Quán Thế Âm.

Ngoài ra, Ngài còn có một vài cách gọi khác là: Phật bà Quan Âm, Quan Thế Âm Bồ Tát,…

Nhắc đến Phật bà Quan Âm là nhắc tới biểu tượng của sự lương thiện, gần gũi, tình yêu thương bao la vô bờ bến đối với chúng sinh. Phật Quan Âm hiện thân trong nhiều hình tướng hoá hiện để cứu độ chúng sanh, nhất là trong các hoạn nạn về lửa, nước, quỷ dữ và đao kiếm. 

Ngày vía Phật Quan Âm là ngày nào?

Đối với những ngày kỷ niệm của các vị Thánh, Bồ Tát hay các vị bề trên, chúng ta hay dùng từ “vía” trước tên mỗi ngày đặc biệt này.

Do đó, ngày vía Phật Quan Âm là ngày để tưởng nhớ lại những dấu mốc trong cuộc đời thành đạo của ngài. Đây là những ngày trọng đại của Mẹ Quan Âm lúc đản sinh ra đời, thành đạo và xuất gia. Mỗi năm có ba ngày Vía Phật Quan Âm. Ba ngày quan trọng đó là:

• Ngày 19 tháng 2 âm lịch chính là ngày Mẹ Quán Thế Âm Đản Sanh. Đây là ngày kỷ niệm Phật Quan Âm ra đời, khởi đầu cho sự xuất hiện của một vị Đức Phật đáng kính trong tương lai.
• Ngày 19 tháng 6 âm lịch là ngày Mẹ Quán Thế Âm thành đạo. Đây là ngày kỷ niệm Quan Thế Âm Bồ Tát chính thức thành Đức Phật, bắt đầu con đường giác ngộ, phổ độ chúng sinh đến với Phật pháp để thoát khỏi bể khổ. 
• Ngày 19 tháng 9 âm lịch là ngày mà Quán Thế Âm xuất gia. Ngày này đánh dấu Phật Quan Âm chính thức đến với Đạo Phật, bắt đầu con đường tu tập để trở thành một vị Phật thanh cao. 

Ý nghĩa của ngày vía Phật Quan Âm

Nói tới Phật bà Quan Âm, chắc hẳn ai cũng đều biết. Thế nhưng, không phải bất cứ ai cũng có thể hiểu hết được ý nghĩa của tên gọi này. Ý nghĩa của cái tên đó vốn được ẩn sâu trong từng từ và mang một hàm ý rất hay:

• Quan: ý chỉ sự quan sát, tìm hiểu, biết rõ ràng về đối phương
• Thế: là thế gian, trần thế, cuộc sống trong nhân gian
• Âm: là tiếng kêu cứu, lời cầu nguyện của những chúng sinh đang đau khổ

• Bồ Tát (đầy đủ là Bồ Đề Tát Đỏa): Nghĩa là giác ngộ cho chúng sinh còn đang u mê, độ thoát giúp họ vượt qua khổ sách, hoạn nạn.

Phật bà Quan Âm là người luôn quan sát, lắng nghe trước muôn vàn khổ đau của chúng sinh nơi trần thế. Ở đâu có tiếng than, có khổ hạnh Người đều mang lòng từ bi đến cứu giúp một cách tự tại. Thật đúng với câu “tự giác, giác tha, giác hạnh viên mãn”. 

Vì thế, ngày lễ này không chỉ là ngày Phật tử hướng về để bày tỏ lòng biết ơn với sự từ bi, che chở của Phật bà Quan Âm. Qua đó còn nhắc nhở bản thân phải học theo đức hạnh của Người. 

Biết yêu thương mình, yêu thương người, từ bi, hỷ xả để cùng nhau vượt qua khổ đau trần thế. Ngoài ra, đây cũng là ngày để chúng sinh cầu xin những điều tốt lành, may mắn và sức khỏe cho bản thân và gia quyến.

Ngày vía Phật Quan Âm nên làm gì?

Vào 3 ngày vía Phật Quan Âm, có người thì tổ chức cúng lễ tưởng nhớ và tỏ lòng thành kính đến Phật bà Quan Âm. Có người lại đi phóng sanh, làm việc thiện để có thêm phước lành… 

Trong phong thủy, Phật Bà Quan Âm là biểu tượng của điềm lành, hướng thiện, đem lại bình an, giải trừ tai ách cho gia chủ. Vì vậy, nhiều người còn cho con trẻ trong nhà đeo bùa hộ thân hình Phật Quan Âm bên mình với mong muốn sẽ được phù hộ cho trẻ hay ăn chóng lớn, khỏe mạnh. 

Nếu như không có điều kiện tổ chức hoặc không biết làm gì thì bạn hãy giữ tâm ý trong sạch, không tạo điều ác, tha thứ bao dung cho tất cả mọi người. Và chắp tay thề nguyện 3 điều sau:

Xin nguyện yêu thương bản thân nhiều hơn

Bất kể bạn là ai, hãy luôn yêu thương bản thân, bất kể là điều xấu hay điều tốt. Làm sao có thể yêu thương người khác trong khi bạn còn chẳng tự yêu lấy mình? 

Yêu thương bản thân chính là cho mình có cơ hội được hạnh phúc; bổ sung, hoàn thiện bản thân hướng đến chân thiện mỹ. Làm được vậy chính là ta đang theo đại nguyện lớn của Quan Thế Âm Bồ Tát.

Xin nguyện nhẫn nhục trước mọi thuận cảnh và nghịch duyên

Nhờ vào sự khoan dung, nhẫn nhục mà Quan Âm Bồ Tát đã vượt qua bao kiếp nạn. Nhờ chữ Nhẫn, thân tâm ta giữ được sự điềm tĩnh trong cả thuận cảnh và nghịch duyên.

 Từ xa xưa, Khổng Minh đã có câu: “Tiểu bất nhẫn, tắc loạn đại mưu” (Việc nhỏ mà không nhẫn được, thì việc lớn ắt sẽ hỏng). Nhẫn chính là thể hiện bản lĩnh của con người và cũng là đạo mà nhiều người tu tập hướng đến.

Nhẫn giúp cho thân tâm thanh thản, ngăn chúng ta lâm vào tình trạng tồi tệ như cáu gắt, hận thù, tuyệt vọng,… Không chỉ vậy, Nhẫn còn giúp chúng ta cái nhìn sâu sắc cùng tâm trí bình tĩnh, sáng suốt để hoàn thành đại sự. 

Xin nguyện lắng nghe tới nỗi thống khổ của mọi người xung quanh

May mắn là từ khí sinh ra, tạo hóa cho chúng ta đôi tai để nhận thức âm thanh. Lắng nghe để biết tiếng cười, tiếng khóc hay những lời trò chuyện tâm tình thường ngày. Ngoài những âm thanh của niềm vui, còn một loại âm thanh sâu sắc hơn đó chính là những nỗi thống khổ của chúng sinh trên thế gian.

Hãy lắng nghe để thấu hiểu về nỗi khổ, buồn phiền của con người, của vạn vật xung quanh. Từ đó mà phát sinh tâm từ bi, giúp đỡ và xoa dịu những khổ đau trong lòng họ. Hay ít nhất là giúp họ cảm thấy thoải mái khi được giãi bày những điều còn chất chứa trong tâm hồn.

Nghi thức cúng cần biết trong ngày vía Phật Quan Âm

Trong ngày Vía Phật Quan Âm, nếu bạn không đến chùa chiền để cúng hay cầu bình an thì có thể lập bàn thờ và sắm lễ cúng tại nhà. Và cần đặc biệt lưu ý một số vấn đề sau:

Cách đặt bài trí bàn thờ Phật Quan Âm

Cách sắp xếp bàn thờ Phật Quan Âm tại nhà thường khá đơn giản. Cần ghi nhớ một số nguyên tắc sau: Trên bàn thờ chính giữa là tượng Phật và một bát hương thờ dưới chân Phật. Hai bên là hai cây đèn, đặt bên cạnh hai cây đèn là hai ly nước. Phía sau cây đèn là hai bình hoa và hai đĩa hoa quả được đặt cân xứng ở hai bên.

Đối với vị trí đặt bàn thờ nên để chỗ cao ráo, trang trọng nhất trong nhà. Nếu không có phòng thờ riêng, gia chủ có thể đặt tại phòng khách. Đặc biệt, không được đặt tượng Quan Thế Âm Bồ Tát chung với các tượng thánh, thần khác. Và cũng không được đặt bàn thờ Phật Bà ngang hàng hoặc dưới bàn thờ gia tiên vì đặt như vậy sẽ không tốt và không may mắn. 

Không quay tượng Quan Âm vào các nơi u ám, ẩm thấp như nhà bếp, nhà vệ sinh, cửa phòng ngủ và phòng ăn. Hướng đặt bàn thờ dựa vào mệnh của gia chủ, bởi mỗi người đều có cung mệnh khác nhau. Nếu không thể lựa chọn được hướng thích hợp thì có thể tham khảo bố trí bàn thờ theo hướng “tọa Tây hướng Đông” . 

Mâm cúng trong ngày Vía Phật Quan Âm

Theo quan niệm tâm linh xưa nay, việc thờ cúng không nhất thiết phải câu nệ “ mâm cao cỗ đầy”. Quan trọng hơn hết vẫn là tấm lòng thành kính của gia chủ đối với thần Phật. Trong mâm cúng bạn cần có những thứ sau đây:

• Mâm cúng phải là đồ chay tịnh và có 1 số đồ lễ như sau: Hương, hoa tươi, quả chính, bánh kẹo, phẩm oản, xôi chè. 
• Hoa tươi nên chọn hoa hồng, hoa sen, hoa cúc vàng,…hoặc những loại hoa có màu đỏ. 
• Về hoa quả, nên chọn những loại quả có thân hình tròn, căng mọng và màu sắc tươi sáng như chuối, bưởi, cam, táo, lê, quýt,… Không sử dụng những hoa quả giả, hoa quả chín quá hoặc hoa quả có mùi quá nồng nặc như mít, sầu riêng.
• Phật Quan Âm xưa nay không ăn đồ tanh mà chỉ chay tịnh, nên tuyệt đối không cúng dường các đồ ăn mặn như thịt, các món có tỏi, hành,… và cũng không sử dụng mỡ động vật để xào rau quả.

Lưu ý quan trọng khi cúng lễ ngày Vía Phật Quan Âm

Khi thực hiện đầy đủ các bước trong ngày vía mẹ Quan Âm, gia chủ cần phải lưu ý vài điều sau để tránh phạm phải những điều kiêng kỵ gây mất linh thiêng, đó được coi là sự thiếu tôn trọng với nhà Phật.

• Luôn giữ cho bàn thờ Phật được sạch sẽ, gọn gàng và không bám bụi bẩn, mạng nhện. Trước một ngày khi diễn ra lễ cúng, bạn nên lau dọn vệ sinh bàn thờ Phật để thể hiện lòng thành kính trong ngày của Ngài.
• Đồ cúng trên bàn thờ cần thay thường xuyên. Tuyệt đối không được để đồ cúng đã bị hỏng trên bàn thờ. 
• Không nên bày cỗ linh đình như yến tiệc để cúng dường Phật. Chúng ta không cần làm quá cầu kỳ nhưng vẫn phải đảm bảo bàn thờ Phật sạch sẽ, trang nghiêm là đủ. 

Văn khấn trong ngày Vía Phật Quan Âm

Mâm lễ bày biện đã đầy đủ nhưng bạn lại bối rối chẳng biết phải khấn làm sao cho đúng cách. Đừng lo, hãy tham khảo bài khấn sau cho những ngày quan trọng như ngày Vía Phật Quan Âm và các ngày trọng đại trong gia đình nhằm báo cáo, xin Phật Bà phù hộ:

Hết một tuần nhang sau khi làm lễ thờ Phật xong, các bạn nên thắp thêm một tuần nhang nữa. Đợi khi nhang cháy hết thì cúi đầu ba lạy xin hạ lễ.”

Ngày vía Phật Quan Âm tụng kinh gì?

Trong ngày vía Phật Quan âm, gia chủ nên tụng một số kinh sau: Kinh Phổ Môn (Kinh Cầu An) hoặc Kinh Chú Đại Bi. Nếu có thể kết hợp với ăn chay, bố thí, cúng dường thì càng tốt.

 Ngoài ra, các quý Phật tử có thể đọc niệm 12 nguyện lớn của Ngài. Nội dung cụ thể như sau:

Qua bài viết trên bạn đã hiểu được chính xác ngày Vía Phật Quan Âm là ngày nào? Nghi thức cúng cần thiết trong những ngày này. Đây là ngày lễ linh thiêng nên hy vọng tất cả chúng ta có thể thành tâm hướng về ngài, học đức tính tốt đẹp, từ bi để tự hoá giải hết thảy sầu khổ. Chúc bạn thực hiện cách cúng Ngày vía Phật Quan Âm chuẩn và đẹp nhất.